- verhalen
- BRIEK SCHOTTE
BRIEK SCHOTTE
INSPIREREND OP ALLE VLAKKEN
Waregem houdt van de koerse en de koerse houdt van Waregem! Als fiere stad van het paard is onze hoogdag uiteraard Waregem Koerse, maar ook op de wielerkoerse in onze stad mogen we best trots zijn. Als gaststad van Dwars door Vlaanderen, de Tour de France in 2007, een WK en drie BK’s, is Waregem echt wielergek. Daarvoor hebben we ongetwijfeld veel te danken aan onze wielerheld Briek Schotte. Ook 20 jaar na zijn overlijden blijft Briek een begrip in de wielerwereld en in Desselgem vieren we hem nog steeds met de GP Memorial Briek Schotte. We stelden enkele vragen aan zijn zoon, Johan Schotte. Een al even inspirerend figuur als zijn vader.
Johan, je vader werd geboren in Kanegem en verhuisde op 4-jarige leeftijd naar Desselgem. Zijn grote droom was om wielrenner te worden. Maar zijn vader stak er een stokje voor. Hoe is zijn carrière dan toch gestart?
Johan: “Zijn carrière is gestart omdat hij in de dagelijkse slameur zat. Mensen hadden het moeilijk in die periode, want hij is net na WO I geboren. In 1919. In zijn vroege tienerjaren begon hij in te zien dat er andere mogelijkheden waren dan dag en nacht op de boerderij of in een fabriek werken. Of zelfs beide te doen. Dat kwam vooral door wielermagazines met heroïsche verhalen en renners. Hij keek op naar die wonderlijke figuren die in het buitenland met de fiets bergen gingen beklimmen. Daardoor draaide zijn verbeelding op volle toeren. Hij dacht: “Dit wil ik ook proberen. Het haalt me misschien uit de dagelijkse sleur van het leven.”
“Nadien is dat ook gelukt. Wel degelijk door zijn doorzettingsvermogen en enorme wilskracht. Hét kenmerk van de grote kampioenen. Ze slagen erin om hun dromen te bereiken, maar ook om hun dromen te blijven beleven. Je kan in iets de beste worden, maar dat ook blijven, is nog veel moeilijker.”
“Mijn vader had een moeilijk leven. Hij stond om 4u ’s ochtends op om de koeien te melken en ging hij dan naar de fabriek om te werken. Als hij ’s avonds thuis kwam, moest hij opnieuw zijn werkkledij aantrekken. Maar omdat hij zich met de fiets naar de fabriek verplaatste, is hij beetje bij beetje ontsnapt aan de beperkingen die zijn vader hem oplegde. Als je buitenshuis gaat werken, krijg je de wereld te zien. Ook al is het maar tijdelijk.”
Hij vond ook vrijheid in de koers. Waarom was dat zo belangrijk voor hem?
Johan: “Mijn vader wou niet gebonden zijn. Het land dat zijn ouders toen in bezit hadden, was ook veel te klein om echt van te leven. Er zat geen toekomst in. Als je alleen op de fiets zit, kan je nadenken. Je hebt tijd om na te denken over het leven, om te zien wat zich rondom jou bevindt, om te denken wat je graag zou willen doen en hoe je dat zal bereiken. Op de fiets worden allerlei soorten plannen gesmeed. Het is een soort dagdromen.” “Tot op zijn laatste dag is die vrijheid belangrijk geweest voor hem. Als we thuis een glas dronken, toostten we niet op de gezondheid. Wel op de vrijheid. Hij was van mening dat je beter 100 % vrij bent. Ook al mankeer je iets. Dat had hij liever dan te moeten zeggen: “Ik ben helemaal gezond, maar ik zit opgesloten.” Een vogel die niet goed kan vliegen, vliegt liever in de natuur dan met een perfecte gezondheid in een kooi te zitten. Als kind heb ik dit ook met de paplepel meegekregen. Ikzelf leef ook zo. Dat geeft een soeverein gevoel.”
Briek nam 20 keer deel aan de Ronde van Vlaanderen. In 1942 en 1948 won hij, hij werd twee keer tweede en vierde keer derde. Wat zeggen deze feiten over zijn verstandhouding met Vlaanderens Mooiste?
Johan: “Ik denk dat er een soort liefdesverhouding was. Hij hield van die koers. Het was de belangrijkste koers in zijn omgeving en wereld. Alle mensen zagen het ook als een heel belangrijke wedstrijd. Doorheen de jaren is dat belang nog groter geworden. Twintig deelnames en acht podiumplaatsen. Dat laatste record deelt hij met Johan Museeuw. Deze resultaten tonen nog maar eens hoe goed zijn relatie met de Ronde was. Twee records die tot nu toe nog altijd niet verbroken zijn.”
“Mijn vader vertelde me vroeger dat, wanneer hij de Ronde won in 1942, iedere renner zonder versnelling op de fiets reed. Dat werd verboden door de Duitsers. Zij wilden dat iedereen met gelijke middelen streed. Alleen dan kon je volgens hen zien wie écht de beste was. Een feit dat zijn verhaal nog wat extra punch geeft. Beeld het je maar in!”
Iedereen die Briek kent, heeft lovende woorden over hem. Rik Van Looy zei onlangs in een interview: “Briek was een vedette op zijn manier.” Hoe interpreteer je dat?
Johan: “Hij deed alles op zijn manier. Hij was een autodidact. Alles wat mijn vader leerde, leerde hij op zijn eigen manier. Door te kijken, te luisteren. Wat hij wou leren, heeft hij uiteindelijk ook kunnen doen. Ik denk dat hij daardoor niet paste in een soort conformisme. Eten, slapen, trainen, fietsen, met mensen omgaan, alles ging op zijn manier. Mijn vader hield altijd vast aan zijn eigen ideeën. Hij had voor zichzelf een formule bedacht die werkte. Dus ja, don’t change een winning formula.”
Is dat ook hoe je je vader herinnert? Welk soort mens ging er schuil achter de wielrenner Briek Schotte? Hij kreeg ook de bijnaam ‘IJzeren Briek’ en wordt de laatste Flandrien genoemd.
Johan: “Voor mij was het een halve heilige. Hij was een super goed mens, omdat hij als boerenzoon wist dat acties belangrijker zijn dan woorden. Op zijn begrafenis heb ik de mensen toegesproken met de woorden: “Hij was kampioen onder de kampioenen en mens onder de mensen.” Dat somt het voor mij allemaal op. Ik kan het natuurlijk subjectief bekijken en overal verkondigen dat hij de beste papa was. Maar dat zegt bijna ieder kind van zijn vader. Omdat hij zo goed was als mens, is en blijft mijn vader een dagelijkse inspiratiebron. Dat vuur dooft niet. Die bron van inspiratie komt nooit zonder water te staan.”
“Hij was ook zeer gelovig, dat gaf hem ook stabiliteit. Mensen die gelovig zijn of in iets geloven, leven langer dan mensen die absoluut in niks geloven. Ze hebben een houvast, waar ze zich aan optrekken. Het element hoop doet natuurlijk leven.”
Hij was een hele grote voorstander van eenheid. Ook tijdens zijn periode als ploegleider wilde hij zijn ploeg één team zien vormen.
Johan: “Zeker! Net omdat mijn vader wist dat het werkte. Zelfs het Belgisch koninkrijk gelooft daarin. Eendracht maakt macht. In eenheid zit altijd macht. Hij had geleerd dat je beter samenwerkt met mensen en er zo voor zorgt dat het werkt.”
“Hij had twee carrières. Één als wielrenner en één als ploegleider. Stel een lijst samen van de top 10 beste sportdirecteurs aller tijden en hij staat er zeker tussen. Mijn vader was 20 jaar ploegleider. Doe je het niet goed in deze job, dan ga je nooit zo lang mee in die business.”
Op 4 april 2024 was het exact 20 jaar geleden dat hij stierf. Dat bracht een hele symboliek met zich mee.
Johan: “Inderdaad. 04/04/2004 dat vond ik een heel krachtige datum. Daarna is hij begraven op de komende Goede Vrijdag. Hij is gestorven op de dag van de Ronde en ook tijdens de Ronde. Het was voor mij persoonlijk heel symbolisch, want er kwamen veel dingen samen. In ons geloof was het Palmzondag, de zondag voor Pasen. Als renner dan sterven, is als ontvangen worden als een kampioen met laurierbladeren. Bovendien was er die nacht ook een volle maan.”
“Op het specifieke moment dat hij stierf, passeerden de renners tijdens de Ronde in Bredene. Net langs het kerkhof waar mijn moeder begraven ligt. Hier speelt geen bijgeloof in mee. Juist de constatatie dat net op dat moment alle elementen samenkomen. Dat is ongelofelijk. Ik noem dat beyond serendipity.”
In Desselgem vindt jaarlijks de GP Memorial Briek Schotte plaats. Een wielerwedstrijd, vernoemd naar je vader, in zijn eigen dorp. Hij is ook ereburger van Waregem. Wat vind je ervan dat mensen hem op die manier willen eren?
Johan: “Klopt, dat is al sinds 1941. Ik vind dat mooi. In Waregem en omstreken wordt het ook gezien als een feestdag. Een beetje zoals Waregem Koerse. Mensen nemen een dag vrij om naar het paardenrennen te gaan kijken. Het is mooi om te zien dat er in Waregem iets is voor iedereen. Je kan als paardenliefhebber naar Waregem Koerse, als koersliefhebber kan je naar de GP Memorial Briek Schotte. Voor ieder wat wils.”
“Inwoners noemen de GP nog altijd Desselgem Koerse. Ze nemen ook een dag vrij tijdens de week. Een ongelofelijk plezant iets, waar de wereld stilstaat voor een dag. A day out of time. Je doet niks anders, je gaat kijken naar de wedstrijd. Op dat moment maken mensen plezier met elkaar. Iedereen heeft iets aan elkaar. Vijf jaar geleden kreeg ik van de organisatie een uitnodiging voor de GP Memorial Briek Schotte. Dit om de honderdste verjaardag van mijn vader te vieren. We hebben dat op een prachtige manier gedaan. De hele dag, tot ’s avonds laat.”
Het is duidelijk dat je vader een ongelofelijk optimistische doorzetter was. Een voorbeeld voor velen. Denk je dat hij jonge jockeys, die hun eerste wedstrijd op Waregem Koerse rijden, ook kan inspireren?
Johan: “Ik denk het wel. Hij heeft dat bewezen door iedereen te inspireren. Ik ken mensen uit alle bevolkingslagen die een verhaal over mijn vader hebben. Hoe ze vastgehouden hebben aan hun jongens- of meisjesdroom, mensen die ziek waren en toch genazen. Allemaal vonden ze kracht in het verhaal van mijn vader. Hij is volgens mij een inspirerend persoon voor iedereen, ook buiten de sport.” “Het is aan de jonge jockeys om mijn vader te ontdekken. Om te zien dat ze niet mogen opgeven. Je kan talent, geld en ervaring hebben. Maar degene die nooit opgeven, hebben de beste kans om te winnen. De geschiedenis leert ons dat je succes kan behalen door nooit op te geven.”
Had je vader een band met Waregem Koerse? Ondanks dat het wielrennen door zijn bloed stroomde.
Johan: “Natuurlijk! Ik herinner me dat hij daar elk jaar naartoe ging. Als kind ging ik met hem mee. Toen kreeg ik allerlei grappige momenten te zien. Anekdotes waarover ik kan blijven vertellen. Dat zijn momenten om te blijven koesteren.” Briek zag eenheid in de regenboogtrui door de kleuren die elk een continent vertegenwoordigen. Kan je die eenheid ook terugvinden op Waregem Koerse, denk je? Johan: “Zeker weten! De jockeys rijden in rondes. Voor mij heeft een ronde, een cirkel heel wat symboliek. Het stelt de wereldbol voor. Hét ultieme symbool van eenheid. Net zoals de ringen van de Olympische Spelen ook rond zijn. Of het nu in de koers, het publiek, of in een groep is, eenheid komt overal naar voren, zelfs in elk appel voor vrede.”
Heel mooi om mee af te sluiten. Bedankt!
